خبرگزاری مهر - گروه استانها، ثمین مامقانی نژاد: در برهه‌ای از زمان که مصرف داروهای شیمیایی چندان موردتوجه و گسترده نبود، استفاده از داروهای گیاهی بیشتر مدنظر مردم بوده و پزشکان برای درمان بسیاری از امراض استفاده از گیاهان دارویی را نسبت به گیاهان شیمیایی در اولویت قرار می‌دادند.
با رشد و توسعه جوامع همچنین پیشرفت در تکنولوژی اکثر مردم به سمت وسوی استفاده از داروهای شیمیایی روی آوردند. البته هستند افرادی که به ارزش درمانی این گیاهان واقف هستند و هنوز استفاده از داروهای گیاهی را نسبت به داروهای شیمیایی مورد توجه و در اولویت قرار می‌دهند.
طی سال‌های اخیر مجدداً بهره گیری از گیاهان دارویی در درمان بیماری‌ها در کشور مورد توجه قرار گرفته است. کشت گیاهان دارویی علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی فراوان چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، ارزآوری بالایی به عنوان یکی از عرصه‌های تولید صادرات غیرنفتی به همراه دارد.
استان مرکزی یک استان مستعد در زمینه توسعه کشت گیاهان دارویی شناخته شده و تعداد زیادی از این گونه‌های گیاهی نیز در این استان وجود دارند. در صورت توجه به این مهم می‌توان با کشت هدفمند و گسترده این گونه‌ها، گامی در مسیر ایجاد شغل و درآمد و رفع مشکل بیکاری برداشت.
از سوی دیگر کشت این گیاهان کم آب بر و یک فعالیت اشتغالزا و درآمدزای بدون هرگونه مخاطره است و می‌تواند به عنوان یک صنعت پاک و درآمدزا و با ظرفیت صادراتی در خدمت جامعه قرار گیرد.
با وجود بهره مندی از ظرفیت‌هایی که به آن اشاره شد، تاکنون کمتر موضوع کشت گیاهان دارویی در استان مرکزی مورد توجه قرار گرفته در صورتی که در بسیاری از شهرستان‌های استان که آمار بیکاری نیز بالا و مستعد کشاورزی است، می‌توان این طرح را به خوبی پیاده سازی کرده و درآمدزایی و اشتغال ایجاد کرد.
کشت گیاهان دارویی گامی برای تحقق اقتصاد مقاومتی و ایجاد شغل
یک کارشناس گیاه شناسی در استان مرکزی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: مردم به سمت استفاده از گیاهان شیمیایی روی آورده بودند، اما هم اکنون باز جامعه به سمت وسوی استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده و بیشتر مردم به دلیل اینکه داروهای گیاهی دارای عوارض بسیار کمتری نسبت به داروهای شیمیایی هستند استفاده از این داروها را مورد توجه قرار داده اند.
محمود کلنگری اضافه کرد: هم اکنون تعداد ۸ هزار گونه گیاهی در دنیا شناسایی شده که ۱۸۰۰ گونه از این گیاهان با ارزش دارویی در ایران وجود دارد. بنابراین می‌توان گفت متأسفانه ما هنوز موفق به استفاده از این ظرفیت در کشور نشده ایم. این در حالی است که استفاده از این ظرفیت و تلاش به منظور صادرات این گیاهان می‌تواند ارزآوری بسیار خوبی برای کشور به همراه داشته باشد.
حدود ۱۲۰۰ گونه گیاهی ارزشمند در استان مرکزی وجود دارد که با توجه به شرایط اقلیمی و همچنین بحران کم آبی، کشت این گیاهان می‌تواند به عنوان یک صنعت ارزشمند و درآمدزا بسترساز تحقق اقتصاد مقاومتی باشد وی با بیان اینکه در کشورهای دیگر منشاء اصلی تولیدات دارویی استفاده از گیاهان دارویی است عنوان کرد: متأسفانه در کشور و به ویژه استان مرکزی با دارا بودن گونه‌های بسیار فراوان و متنوع گیاهی از این ظرفیت تاکنون به درستی استفاده نشده است.
این کارشناس گیاه شناسی گفت: علاوه بر موارد ذکر شده در حدود ۱۲۰۰ گونه گیاهی ارزشمند در استان وجود دارد که با توجه به شرایط اقلیمی استان و همچنین بحران کم آبی کشت این گیاهان می‌تواند به عنوان یک صنعت ارزشمند و درآمدزا زمینه ساز تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز باشد.
کلنگری توضیح داد: اگر بتوانیم در زمینه توسعه کشت گیاهان دارویی گام برداریم مشکل و معضل بیکاری در استان تا حد زیادی رفع خواهد شد، اما توجه به این نکته که می‌طلبد صنایع تبدیلی و واحدهای فرآوری در این بخش نیز وجود داشته باشد تا صادرات انجام شود، باید مورد توجه و حمایت مسئولان استان قرار گیرد.
کلنگری خاطرنشان کرد: همچنین در زمینه حفظ، نگهداری و توسعه گیاهان دارویی با توجه به اینکه برخی از این گیاهان در معرض انقراض و نابودی هستند، باید فرهنگ سازی لازم انجام شود تا افراد بدون آگاهی اقدام به چیدن و جمع آوری این گونه‌ها از طبیعت نکنند. چرا که اگر این گونه‌ها از بین بروند و یا به هر دلیلی منقرض شوند، آسیب جبران ناپذیر به ذخایر موجود در عرصه‌های طبیعی وارد خواهد شد.
شناسایی ۲۲۷ گونه گیاه دارویی در استان مرکزی
در این زمینه معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی نیز به خبرنگار مهر گفت: خوشبختانه ایران یکی از ۱۰ خاستگاه مهم گونه زایی گیاهی در جهان است که در مقایسه با کشورهای دیگر از نظر تعداد گونه‌های گیاهی در رتبه هشتم و از لحاظ گونه‌های انحصاری در رتبه پانزدهم قرار دارد و همچنین از نظر تنوع گونه‌ای در خاورمیانه بی نظیر است.
تاکنون بیش از ۱۲۰۰ گونه گیاهی در استان جمع آوری شده که حاصل این جمع آوری ها و مطابقت آن‌ها با منابع مکتوب و اطلاعات دارویی، وجود بیش از ۲۲۷ گونه گیاه دارویی را در سطح استان نشان می‌دهد حمیدرضا مرادی اضافه کرد: تاکنون بیش از ۱۲۰۰ گونه گیاهی در استان جمع آوری شده که حاصل این جمع آوری ها و مطابقت آن‌ها با منابع مکتوب و اطلاعات دارویی، وجود بیش از ۲۲۷ گونه گیاه دارویی را در سطح استان نشان می‌دهد که در صورت توجه به توسعه و کشت این گیاهان، علاوه بر رشد و توسعه اقتصاد داخلی، می‌توان از این ظرفیت در حوزه صادرات نیز استفاده کرد.
وی عنوان کرد: مطابق با سیاست سازمان و قوانین مربوطه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی، امسال شش طرح کشت کتیرا و باریجه در استان مورد بهره برداری قرار گرفته که سبب اشتغال حدود یک هزار و ۵۰۰ نفر روز در استان شده، همچنین در این طرح‌ها با مشارکت بهره برداران ۴۰۰ هکتار از اراضی به روش کپه کاری احیا شده است.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی اظهار داشت: در همین زمینه واگذاری بهره برداری از گیاهان دارویی و صنعتی باید بر اساس تبصره هفت ماده سوم قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور، در قالب طرح مصوب بهره برداری انجام شود که در این زمینه متقاضیان بومی هر منطقه دارای اولویت هستند.
وجود ۸۶ هزار هکتار اراضی مستعد کشت گیاهان دارویی در مرکزی
در این زمینه معاون امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار مرکزی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با توجه به ظرفیتی که این استان در زمینه کشت گیاهان دارویی دارد، ستادی تحت عنوان توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی در این زمینه در سال جدید تشکیل و فعالیت آن آغاز شده است.
۸۶ هزار هکتار اراضی قابل کشت گیاهان دارویی در استان مرکزی وجود دارد که می‌توان سالانه حدود ۱۶۰۰ تن انواع گیاهان دارویی در آن تولید کرد سعید فرخی بیان کرد: با توجه به مشکلات و مسائلی که در زمینه کمبود آب در چند سال گذشته در کشور از جمله استان مرکزی ایجاد شده، توجه به کشت گیاهان دارویی مورد حمایت است و هم اکنون ۸۶ هزار هکتار اراضی قابل کشت گیاهان دارویی در استان وجود دارد که می‌توان سالانه حدود ۱۶۰۰ تن انواع گیاهان دارویی در آن تولید کرد. در این زمینه تدوین یک سند راهبردی به منظور شناسنامه دار کردن این گیاهان در دستور کار قرار دارد.
وی تصریح کرد: این استان ظرفیت‌های بسیار بیشتری را برای توسعه کشت گیاهان دارویی دارد که به درستی شناسایی و مورداستفاده قرار نگرفته است. علاوه بر این تعداد دو کارخانه فرآوری گیاهان دارویی در استان مرکزی برای این حجم ظرفیت تولید گیاهان دارویی بسیار کم است که در این زمینه باید با جذب سرمایه گذار شرایط فرآوری تسهیل شود.
معاون اقتصادی و توسعه منابع استاندار مرکزی اضافه کرد: با توجه به خشکسالی‌های اخیر تغییر الگوی کشت در استان از کشت‌های آب بر به کشت‌های کم آب بر از جمله کشت گیاهان دارویی باید مورد توجه قرار گیرد و در این زمینه باید در کنار اقدامات ذکر شده، آموزش فعالان برای تولید گیاهان دارویی را با جدیت دنبال کنیم.
به نظر می‌رسد این ظرفیت مهم درآمدزا و اشتغالزا در استان مرکزی که از شرایط مستعدی در حوزه کشاورزی برخوردار بوده و از سوی دیگر نیازمند گسترش کشت گیاهان کم آب بر است، می‌تواند به خوبی زمینه ارزآوری و صادرات را فراهم کند و بایستی در راستای گسترش این مهم دستگاه‌های مربوطه برنامه ریزی کنند.
نظر شما